ваҡыт көтөп тормай

см. оглянуться — оглядываться

без оглядки: — 1) алды-артты ҡарамай (ҡарап тормай), артҡа боролоп ҡарамайынса

2) абайламайынса, алды-артты ҡарамай (ҡарап тормай); 3) уйламай-нитмәй, уйлап тормай; верить без оглядки — уйламай-нитмәй ышаныу

с оглядкой — һаҡлыҡ менән, абайлап, алды-артты ҡарап

действовать с оглядкой — һаҡлыҡ менән эш итеү

априорное утверждение — тикшереп тормай раҫлау, априор раҫлау

дальнее расстояние — алыҫ ара

капитан дальнего плавания — алыҫҡа йөҙә торған карап капитаны

авиация дальнего действия — алыҫ араға оса торған авиация

дальний родственник — алыҫ ҡәрҙәш, алыҫ туған

без дальних слов (разговоров) — күпкә һуҙмай, күп һөйләп тормай, уратып-сурытып тормай

рубить сплеча — ныҡ һелтәнеп сабыу

решить сплеча — уйлап тормай хәл итеү

билет стоит дорого — билет хаҡы ҡиммәт (тора)

стоит внимания — иғтибарға лайыҡ

это ему ничего не стоит — был уға бер ни тормай

не стоит никакого труда — һис бер ни түгел, һис бер ни тормай

эту книгу стоит прочесть — был китапты уҡып сығырға була

стоит ему только напомнить — уның иҫенә төшөрөргә генә кәрәк

не стоит — бер ни түгел (рәхмәткә яуап рәүешендә)

ничего не стоит — бер ҡыйынлығы ла юҡ

игра не стоит свеч — бер тинлек ҡуян, ун тинлек зыян

авось, он придёт — бәлки, ул килер

на авось — булһа булыр, булмаһа юҡ тип, уйлап тормай

автоматическая винтовка — автоматик винтовка

автоматическая система управления (АСУ) — автоматик идара системаһы (АИС)

автоматическая телефонная станция (АТС) — автоматик телефон станцияһы (АТС)

автоматический контроль — автоматик контроль (күҙәткес)

автоматический станок — үҙенән-үҙе эшләй торған станок

автоматические движения — автоматик рәүештә эшләнгән хәрәкәттәр

взять преступника — енәйәтсене ҡулға алыу

возьму да скажу — тотормон да әйтермен

взять и поехать — тоторға ла китергә

взять хотя бы учителей — уҡытыусыларҙы алып ҡарайыҡ

возьми хоть сестру — апайыңды ғына ал

взять быка за рога — ҡыйыу эш итеү

взять верх — өҫтөнлөк алыу, өҫкә сығыу, еңеү

взять пример — үрнәк алыу

взять в свои руки — үҙ ҡулы аҫтына алыу, буйһондороу

взять себя в руки — үҙеңде ҡулға алыу, тыйылыу

наша взяла — беҙҙең яҡ еңде

не дорого возьмёт — оҙаҡ уйлап тормай, уйлап тормайынса

с чего (откуда) он (она и т.д.) взял — ҡайҙан алды (нимәнән сығып әйтә) ул уны (һығымта нимә нигеҙендә эшләнгән)

солнечное время — ҡояш ваҡыты

время не ждёт — ваҡыт көтөп тормай

тратить время — ваҡыт сарыф итеү

сколько времени? — сәғәт нисә?, ваҡыт күпме?

в указанное время — күрһәтелгән ваҡытта

время истекло — ваҡыт үтеп китте

не отставать от времени — замандан артҡа ҡалмау

военное время — һуғыш ваҡыты

дух времени — заман рухы

времена года — йыл миҙгелдәре

время покоса — бесән сабыу мәле, бесән өҫтө

рабочее время — эш ваҡыты

настоящее время — хәҙерге заман

будущее время — киләсәк заман

прошедшее время — үткән заман

во время оно уст. — ҡасандыр, әллә ҡасан

время от времени — ваҡыт-ваҡыт, ҡайһы берҙә

(в) первое время — башта, тәүҙә, тәү ваҡытта

(в) последнее время — һуңғы ваҡытта

в своё время: — 1) заманында, ҡасандыр

2) үҙ ваҡытында; всё время һәр ваҡыт (саҡ), гел; в скором времени — оҙаҡламай

в то время как — шул арала, шул ғына ваҡыт араһында

выиграть время — күберәк ваҡыт алыу, ваҡыт үтеү, файҙаға булыу

до времени; до поры до времени — ваҡыты еткәнсе, билдәле бер ваҡытҡа тиклем, көнө килгәнсе

до сего времени — ошо ваҡытҡа тиклем

ко времени — ваҡытлы, үҙ ваҡытында

на время — ваҡытлыса, билдәле ваҡытҡа тиклем

со времени — ваҡыты етеү менән, киләсәктә

одно время — бер ваҡыт

раньше времени — көн элгәре (элек), ваҡытынан алда

самое время — бик ваҡытлы

с течением времени — ваҡыт үтеү менән, киләсәктә

тем временем — шул уҡ ваҡытта, шул арала

убить время — ваҡытты бушҡа уҙғарыу

выесть начинку пирога — бәлештең эсен ашау

глаза выело дымом безл. — төтөн күҙҙе әсеттерҙе

кислота выела краску — кислота буяуҙы ашаған

выеденного яйца не стоит — һуҡыр бер тин дә тормай

раздался выстрел — атыу тауышы ишетелде

без выстрела — ҡаршылыҡһыҙ, атышып тормай

на выстрел — атыу алыҫлығына (туп, пуля осоп еткән ер)

вытерпеть боль — ауыртыуға сыҙау

не вытерпеть и возразить — түҙеп тормай ҡаршы әйтеү

грош цена — хаҡы бер тин

гроша медного (ломаного) не стоит — һуҡыр бер тин дә тормай

ни гроша нет — бер тин дә юҡ

ни в грош не ставить кого-что — һанға һуҡмау, бар тип тә белмәү

дёшево обходится — еңелгә тура килә

дёшево и сердито — осһоҙ ҙа, шәп тә

дёшево отделаться — анһат ҡотолоу

дёшево стоить — бер тин тормай

беззастенчиво заигрывать — оялып тормай ҡылансыҡланыу

закрытая машина — өҫтө ябыҡ машина

закрытый конкурс — ябыҡ конкурс

закрытое собрание — ябыҡ йыйылыш

закрытый перелом — эстән һынған (һөйәк)

закрытое платье — ябыҡ иҙеүле күлдәк

закрытое голосование — йәшерен тауыш биреү

закрытое море — эске диңгеҙ (океандар менән тоташмаған)

в закрытом помещении — өй эсендә

закрытое письмо: — 1) ябыҡ хат (конверт эсендәге)

2) билдәле кешеләр өсөн хат; при закрытых дверях — үҙ кешеләре (рәсми кешеләр) менән генә (кәңәшмә, һөйләшеү һ.б.)

с закрытыми глазами — уйлап-нитеп тормай, күҙҙе йомоп, тәүәккәлләп

лишний скот — артыҡ мал

лишний разговор — артыҡ хәбәр

взглянуть лишний раз — тағы бер тапҡыр ҡарап алыу

без лишних слов — артыҡ һөйләнеп тормай

не будет лишним — эсте тишмәҫ

сказать лишнее — ярамағанды әйтеп ташлау

считать лишним — артыҡһыныу

ломаный замок — ватыҡ йоҙаҡ

ломаная линия мат. — һыныҡ һыҙыҡ

ломаного гроша не стоит — һуҡыр тин дә тормай

в любой час — теләһә ҡайһы ваҡытта

любой из вас — теләһә ҡайһығыҙ

любой ценой — нисек кенә булһа ла, хаҡына тормай

место рождения — тыуған ер

место встречи — осрашыу урыны

в чемодане больше нет места — сумаҙанда башҡаса урын юҡ

плацкартное место — плацкартлы урын

рабочее место — эш урыны

ключи висят на своём месте — асҡыстар урынында эленеп тора

занять первое место — беренсе урын алыу

занять своё место — үҙ урыныңа ултырыу

получить место инженера — инженер вазифаһын алыу

красивые места — матур ерҙәр

сдать в багаж два места — багажға ике әйбер (төргәк) тапшырыу

работа на местах — урындарҙағы эштәр

место заключения — төрмә

места общего пользования — йәмәғәт файҙаланыу урындары (кухня, бәҙрәф һ.б.)

на месте — урынында, шул уҡ урында, шул уҡ ваҡытта

на своём месте кто — үҙ урынында

не на своём месте кто — үҙ урынында түгел

к месту; у места — урынлы, тейешле

не к месту; не у места — урынһыҙ, тейешһеҙ

не место: — 1) булырға ярамай

2) урыны түгел, ярамай; нет места; не должно быть места кому-чему — урын юҡ, урын булмаҫҡа тейеш

ни с места! — ҡуҙғалма!, тик тор!

с места (брать, взять) — шунда уҡ, бик тиҙ, һуҙмай, туҡталып тормай

на месте уложить (положить, убить) — шунда уҡ атып үлтереү

места себе не находить — үҙеңә урын тапмау, үҙеңде ҡайҙа ҡуйырға ла белмәү

на месте преступления (поймать, застать, накрыть и т.п.) — енәйәт өҫтөндә

с места в карьер — әҙерлекһеҙ, шунда уҡ, уйлап-нитеп тормаҫтан